سودآوری میدکو افت کرد | سرمایه‌گذاری سنگین در فلزات اساسی با بازدهی ناچیز

بازار؛ گروه صنعت: هلیدنگ میدکو به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های که در بخش معدن و صنعت کشور حضور دارد در سال های اخیر مورد توجه بوده است چراکه این شرکت در یک بازه زمانی بدون اینکه در عمل بتواند میزان درامد و سوداوری خود را بالا ببرد با افزایش ارزش سهام خود ارزش بازارش را بالا برد اما در عمل قدرت رقابت پذیری چندانی با سایر رقبای داخلی نداشت. حتی در ۵ ماهه نخست سال ۱۴۰۴ این شرکت بیشترین سرمایه گذاری را روی فزات اساسی داشته که رقمی حدود ۱۷.۷ هزار میلیارد تومان بوده که تاکنون حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان افت ارش داشته است. همچنین پرتفوی سهام قابل معامله این شرکت از ۲۵ هزار میلیارد تومان به حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان افت داشته است.

همچنین در بررسی عملکرد مالی شرکت میدکو طی سال مالی منتهی به ۳۱ خرداد ۱۴۰۳ نسبت به دوره مشابه در سال ۱۴۰۲، نشانه‌هایی از افت نسبی در شاخص‌های کلیدی مشاهده می‌شود که می‌تواند زنگ خطری برای سهامداران و مدیران شرکت باشد.

درآمد عملیاتی شرکت در سال ۱۴۰۳ برابر با ۶۱۴۷۷ میلیارد تومان بوده که نسبت به سال ۱۴۰۲ با رقم ۵۷۹۷۷ میلیارد تومان، رشد ظاهری داشته است. اما این افزایش درآمد با رشد قابل توجه بهای تمام‌شده درآمدهای عملیاتی همراه بوده است؛ به‌طوری‌که در سال ۱۴۰۳ این هزینه برابر با ۲۵۱۹ میلیارد تومان بوده، در حالی‌که در سال ۱۴۰۲ رقم آن ۱۵۱۷ میلیارد تومان بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که حاشیه سود ناخالص شرکت کاهش یافته و هزینه‌های تولید نسبت به درآمد رشد بیشتری داشته‌اند.

سود عملیاتی شرکت در سال ۱۴۰۳ برابر با ۴۳ تومان برای هر سهم بوده که نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۹۵ تومان به ازای هر سهم بوده، افت داشته است. درآمدهای سرمایه‌گذاری و سایر درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی برابر با ۳۷ تومان به ازای هر سهم در سال ۱۴۰۳ بوده در حالی که سود قبل از کسر مالیات در سال ۱۴۰۲برابر با ۶۷ تومان به ازای هر سهم بوده که نشان می دهد این سود نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است

سود خالص شرکت در عملیات متوقف شده در سال ۱۴۰۳ برابر با ۱۵۲۵ میلیارد تومان بوده که نسبت به سال قبل با رقم ۴۳۲۶ میلیارد تومان، رشد محدودی داشته است. با این حال، هزینه‌های فروش، اداری و عمومی نیز افزایش یافته‌اند؛ در سال ۱۴۰۳ این هزینه‌ها برابر با ۲,۱۴۷,۰۰۰ میلیون ریال بوده‌اند، در حالی‌که در سال ۱۴۰۲ رقم آن‌ها ۱,۸۵۴,۰۰۰ میلیون ریال بوده است. این افزایش هزینه‌ها فشار بیشتری بر سود عملیاتی شرکت وارد کرده‌اند.

سود عملیاتی شرکت در سال ۱۴۰۳ برابر با ۴۳ تومان برای هر سهم بوده که نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۹۵ تومان به ازای هر سهم بوده، افت داشته است. درآمدهای سرمایه‌گذاری و سایر درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی برابر با ۳۷ تومان به ازای هر سهم در سال ۱۴۰۳ بوده در حالی که سود قبل از کسر مالیات در سال ۱۴۰۲برابر با ۶۷ تومان به ازای هر سهم بوده که نشان می دهد این سود نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است.

اما مالیات پرداختی شرکت نیز افزایش یافته است؛ در سال ۱۴۰۳ مالیات برابر با ۳۰۲ میلیارد تومان بوده، در حالی‌که در سال ۱۴۰۲ رقم آن ۱۵۰ میلیارد تومان بوده است. هرچند سود خالص شرکت در سال ۱۴۰۳ برابر با ۱۵۲۵ میلیارد تومان بوده که نسبت به سال ۱۴۰۲ افت داشته است. این سود خالص در مقایسه با رشد هزینه‌ها و کاهش حاشیه سود، نشان‌دهنده کاهش بهره‌وری و فشار بر سودآوری شرکت است و این موضوع می‌تواند در بلندمدت بر ارزش سهام تأثیر منفی بگذارد. با توجه به کاهش حاشیه سود شرکت و افزایش هزینه ها سود خالص هر سهم در سال ۱۴۰۳ ۶ تومان شده در حالی که سال قبل تر آن حدود ۲۱ تومان بوده است.

در بخش دوم گزارش، وضعیت برنامه تحقیقاتی شرکت بررسی شده است. در این بخش، قراردادهایی برای انجام مطالعات پایه، جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل داده‌ها و تهیه گزارش نهایی تمدید شده‌اند. دوره‌های زمانی این قراردادها شامل بازه‌های ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ تا ۲۹ اسفند ۱۴۰۱ و همچنین ۲۹ فروردین ۱۴۰۲ تا ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ بوده‌اند. در تمامی این مراحل، بودجه تخصیص‌یافته و مصرف‌شده برابر با ۱۸۰ میلیارد بوده و تغییری در میزان بودجه مشاهده نمی‌شود.

این یکنواختی در بودجه‌ریزی و عدم افزایش در سرمایه‌گذاری تحقیقاتی نشان‌دهنده رکود در بخش تحقیق و توسعه شرکت است. در شرایطی که رقابت در بازارهای صنعتی نیازمند نوآوری و توسعه مستمر است، عدم رشد در این بخش می‌تواند در بلندمدت موجب کاهش توان رقابتی شرکت شود.

در جمع‌بندی، علائم هشداردهنده‌ای در عملکرد شرکت میدکو در سال ۱۴۰۳ مشاهده می‌شود. این علائم شامل کاهش حاشیه سود، افزایش هزینه‌های عملیاتی، رکود در بخش تحقیق و توسعه، و فشار بر سودآوری هستند. توصیه می‌شود شرکت در استراتژی‌های فروش، مدیریت هزینه‌ها، و سرمایه‌گذاری در نوآوری بازنگری جدی انجام دهد تا بتواند روند منفی را متوقف کرده و مسیر رشد پایدار را دنبال کند.

دلایل ضعف عملکرد میدکو

با توجه به شرایط پیچیده و متغیر صنعت فولاد، شرکت با مجموعه‌ای از ریسک‌های ساختاری و عملیاتی مواجه است که مدیریت آن‌ها نیازمند رویکردی جامع و چندلایه است. از جمله مهم‌ترین چالش‌های میدکو می‌توان به عدم توازن در زنجیره تأمین، کمبود نقدینگی، افزایش هزینه‌های تأمین مالی، دشواری در تهیه مواد اولیه، رشد چشمگیر قیمت برخی اقلام مصرفی، ناکارآمدی سیستم حمل‌ونقل و لجستیک، مشکلات بندری در مسیر صادرات، و نرخ تورم بالا نسبت به کشورهای پیشرو در تولید فولاد اشاره کرد. این عوامل، تهدیداتی جدی برای پایداری و سودآوری شرکت‌ها در این صنعت محسوب می‌شوند.

ریسک بازار، نخستین محور تحت تأثیر عواملی چون نرخ بهره، نرخ ارز، قیمت مواد اولیه، ریسک اعتباری و نقدینگی قرار دارند. این شرکت نتوانسته با تأمین به‌موقع نقدینگی، حضور مستمر در بازار، و تأمین منابع ارزی از طریق صادرات، آثار منفی این ریسک‌ها را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.

ریسک نقدینگی، که به عدم توانایی شرکت در ایفای تعهدات مالی در موعد مقرر مربوط می‌شود، با مدیریت جریان وجوه، ترکیب مناسب منابع نقدی، استقراض‌ها، تعهدات بانکی و سایر وام‌ها، و پیش‌بینی مستمر وضعیت نقدینگی، به‌طور مؤثر قابل کنترل است. هرچند مدیران میدکو مدعی هستند که عملکرد ضعیف مشتریان در انجام تعهدات خود می‌تواند موجب افزایش مطالبات تجاری و کاهش توان شرکت در بازپرداخت بدهی‌ها شده است

ریسک مالی نیز از دیگر چالش‌های مهم شرکت است. تأمین منابع مالی در زمان مناسب برای اجرای طرح‌ها، نیازمند راهبردی چندوجهی است. شرکت با بهره‌گیری از منابع سهامداران، مذاکره با پیمانکاران برای استفاده از روش‌های فاینانس و یوزانس، بهره‌گیری از منابع طرح آمایش وزارت صنعت و معدن، و انتشار اوراق مشارکت، باید ریسک را مدیریت کند. همچنین، با اولویت‌بندی اجرای بخش‌هایی از خطوط تولید که امکان بهره‌برداری سریع‌تری دارند، منابع مالی قابل توجهی در حین اجرای سایر طرح‌ها ایجاد شود. به‌عنوان نمونه، طرح‌های فرآوری زغال، کک‌سازی و تولید فروسیلیس، پس از طرح‌های کنسانتره، وارد فاز تولید شدند و سپس کارخانه احیای مستقیم، کارخانه‌های کنسانتره سنگ‌آهن، کارخانه لوله مسی و طرح‌های گندله‌سازی و فولاد بردسیر نیز به بهره‌برداری رسیدند. اما چرا بر میزان درامد و ایجاد ارزش افزوده شرکت موثر نبوده اند؟

در مواجهه با افزایش قیمت حامل‌های انرژی، شرکت با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند کوره بلند با مصرف برق پایین و تولید برق، احداث طرح‌ها در مجاورت معادن، استفاده از فناوری CDQ برای حذف آب در فرآیند خنک‌سازی کک، و بهره‌گیری از فناوری شارژ داغ در کوره‌های گازی با کاهش ۳۰ درصدی مصرف برق، اقدام شده اما همچنان حاشیه سود شرکت پایین است.

ریسک قیمت کالا، به‌ویژه تحت تأثیر بازارهای خارجی و تصمیمات تولیدکنندگان عمده مانند چین، با ارائه محصولات با کیفیت بالا و رعایت مقررات تولید و فروش، قابل مدیریت است اما این شرکت نتوانست اهداف قابل توجهی ترسیم کند.

همچنین ریسک نرخ ارز نیز با برنامه‌ریزی دقیق و بودجه‌بندی پیش از ایجاد تعهدات، و تأمین ارز مورد نیاز از طریق صادرات محصولات، به‌طور مؤثر قابل کنترل است. اما میدکو نتوانسته با این اقدام موجب کاهش آثار نوسانات نرخ ارز در بهای تمام‌شده خرید مواد اولیه و قطعات شود.

در نهایت، ریسک نقدینگی که به عدم توانایی شرکت در ایفای تعهدات مالی در موعد مقرر مربوط می‌شود، با مدیریت جریان وجوه، ترکیب مناسب منابع نقدی، استقراض‌ها، تعهدات بانکی و سایر وام‌ها، و پیش‌بینی مستمر وضعیت نقدینگی، به‌طور مؤثر قابل کنترل است. هرچند مدیران میدکو مدعی هستند که عملکرد ضعیف مشتریان در انجام تعهدات خود می‌تواند موجب افزایش مطالبات تجاری و کاهش توان شرکت در بازپرداخت بدهی‌ها شده است. در حالی که شرکت باید با بهره‌گیری از سبد متنوع تأمین مالی شامل تسهیلات، آورده سهامداران، فاینانس و یوزانس، نقدینگی خود را به‌صورت مؤثر مدیریت کند و مسیر گذار از مرحله ساخت به تولید را با موفقیت طی کند.

بررسی عملکرد مالی این شرکت در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که افزایش درآمد عملیاتی با رشد شدید هزینه‌ها همراه بوده و حاشیه سود به‌طور ملموسی کاهش یافته است. افت ارزش بازار، کاهش سود هر سهم، رکود در بخش تحقیق و توسعه، و ضعف در مدیریت ریسک‌های کلیدی از جمله نشانه‌هایی هستند که زنگ هشدار را برای سهامداران و مدیران این مجموعه به صدا درآورده‌اند.